Καὶ χρόνια πολλά!

Ὑπάρχει ἡ ἀντίληψη ὅτι ἡ Γιουγκοσλαβία ἔπαψε νὰ ὑφίσταται στὰ 1991 – 92 ἀλλὰ ὡς ὄνομα ὑπῆρξε γιὰ ἀκόμα 11-12 χρόνια καὶ ὀντότης γιὰ 16-17. Τὸ Μαυροβούνιο δὲν ἀπεχώρησε ὅταν ὅλοι ἀπεχωρώσησαν ἀπὸ τὴν ὁμοσπονδία. Εἶδε νὰ φεύγουν (ἀβρόχοις ποσὶν) ἡ λεγομένη Μακεδονία καὶ ἡ Σλοβενία ἐνῷ τὴν Κροατία καὶ τὴν Βοσνία Ἑρζεγοβίνη πολὺ αἱματηρά. Τὸ 2003 ἔγιναν πιὸ ἁπτὲς οἱ προφανῶς παλαιόθεν, σκέψεις γιὰ ἀνεξαρτησία ὅταν καὶ ἄλλαξαν ὄνομα καὶ ὠνόμασαν τὴν ὁμοσπονδία, ἀπὸ Γιουγκοσλαβία σὲ Σερβία-Μαυροβούνιο – ἡ ὁμοσπονδία ἔγινε μάλιστα συνομοσπονδία. Πέντε χρόνια μετά, τὸ 2008 διοργανώθηκε δημοψήφισμα καὶ μὲ ἕνα μοιρασμένο περίπου ποσοστὸ (55% ὑπὲρ) ἔγινε ἀνεξάρτητο – τότε ἔπαυσε νὰ ὑπάρχῃ ἡ Γιουγκοσλαβία ὡς ὁμοσπονδία, νοτίων σλαβικῶν (κἄποιων) χωρῶν. Οἱ Μαυροβούνιοι ὡστόσο, δὲν εἶχαν ποτὲ τὴν ἀνάγκη νὰ διαχωριστοῦν τῶν Σέρβων. Οὐσιαστικῶς ὀρεσίβιοι σέρβοι ὄντες, ἀπομονωμένοι ἀπὸ τὴν κυρίως Σερβία λόγῳ τῆς μορφολογίας τοῦ ἐδάφους, ἦσαν σχεδὸν τὸ ἴδιο – ἀκόμα καὶ οἱ σημαῖες τῶν δύο κρατῶν (στὸ πλαίσιο τῆς Γιουγκοσλαβίας) ἦσαν οἱ ἴδιες. Ταύτιση ἐπίσης στὸ θρησκευτικὸ δόγμα. Ἡ ἀνεξαρτησία ποὺ ἐπετεύχθη τὴν δεδομένη στιγμὴ ἦταν ἀπόρροια τῆς ἀνάγκης εἰσδοχῆς στὴν ΕΕ, κἄτι ποὺ δὲν μποροῦσε νὰ γίνῃ μαζὺ μὲ τὴν Σερβία γιὰ τὴν ὁποίαν προϋπόθεση ἐνάρξεως συνομιλιῶν ἦταν ἡ ἔκδοση καταδικασμένων γιὰ ἐγκλήματα πολέμου – τῆς Βοσνίας Ἑρζεγοβίνης. Ἡ οἴηση τῆς μανιατῶν περὶ τοῦ ἀδούλωτου τῆς περιοχῆς των, γιὰ τὸ ὅτι δῆλα δη, ἦταν ἡ μόνη περιοχὴ ὅπου δὲν πάτησε ποτὲ ποδάρι ὀθωμανοῦ, εἶναι λίγο ὑπερβολική. Πιὸ ἐντυπωσιακὴ εἶναι ἡ περίπτωση τοῦ Μαυροβουνίου. Ὁσάκις πήγαινε ἐκεῖ ὀθωμανός, ἔτρωγε τὰ μοῦτρα του. Φυσικά, δὲν εἶχε ἡ περιοχὴ τὰ πάμπολλα οἰκονομικὰ θέλγητρα ὥστε νὰ παίξουν τὰ ῥέστα των οἱ καφασωτοὶ σουλτάνοι, ἀλλὰ δὲν ἦταν πάντα τὸ χρῆμα, τὸ κίνητρο γιὰ τοὺς τούρκους. Τὸ γεγονὸς εἶναι πὼς κατέβαλλαν, οἱ μαυροβούνιοι, ἕναν φόρον ὑποτελείας καὶ καθάριζαν. Τόσο μάλιστα, ὥστε νὰ ἔχουν ἡγεμόνα, ὁμοεθνῆ των! Ὁ ὁποῖος ἦταν ὁ ἀρχιεπίσκοπός τους. Ἀπὸ τὸν 17ο αἰῶνα τὸ ἀξίωμα ἔγινε κληρονομικό, ὁπότε ἡ θεοκρατικὴ πολιτεία ἔγινε καὶ κληρονομικὴ μοναρχία. Μετὰ τὸν πρῶτο παγκόσμιο πόλεμο, ἡ σερβία μεγάλωσε ἐνῷ γεννήθηκαν ἡ σλοβενία, ἡ κροατία καὶ ἡ βοσνία ἑρζεγοβίνη. Ἐν παραλλήλῳ μὲ τὶς ζυμώσεις γιὰ ἐνιαία χῶρα μὲ τὶς τρεῖς πρῶτες, ὑπῆρξαν κουβέντες γιὰ ἕνωση Μαυροβουνίου καὶ Σερβίας. Κἄποιοι μαυροβούνιοι ἤθελαν πλήρη ἕνωση, κἄποιοι χαλαρή. Ἡ σημαντικὴ πληθυσμιακῶς σερβικὴ μειονότης στὸ Μαυροβούνιο, ἐτάσσετο ἀναφανδὸν ὑπὲρ τῆς πλήρους ἑνώσεως, δῆλα δη, προσαρτήσεως. Στὴν μεγάλη λαϊκὴ συνέλευση τοῦ Σερβικοῦ Λαοῦ στὸ Μαυροβούνιο (ἡ ὁποία ἔλαβε χῶρα στὴν Ποντγκόριτσα) ἀποφασίζεται (26 Νοεμβρίου 1918) ἡ ἕνωση τοῦ Βασιλείου μὲ τὸ ἀντίστοιχον τῆς Σερβίας ὑπὸ τῆς δυναστείας τῶν Καραγεώργεβιτς. Ὁ Βασιλεὺς Νικόλαος κηρύσσεται ἔκπτωτος! Στὶς αἰτιάσεις του, ἀναφέρει μεταξὺ ἄλλων, ὅτι ἔγινε ἀλχημεία στὸν ἀριθμὸ τῶν ἐκλεκτόρων. Οἱ μαυροβούνιοι, τὸ κοινοβούλιό των, τὸ 2018, γιὰ λόγους συμβολικούς, διεκήρυξαν ὅτι ἀκυρώνουν τὴν (τοῦ 1918) ἀπόφαση τῆς προαναφερθείσης μεγάλης λαϊκῆς συνελεύσεως τοῦ Σερβικοῦ Λαοῦ περὶ ἑνώσεως μὲ τὴν σερβία. Πρὸ ἡμερῶν,ὁ σέρβος πρεσβευτὴς στὴν Ποντγκόριτσα, χαρακτήρισε τὴν ἀπόφαση ὡς ἔκφραση τῆς ἐλεύθερης βούλησης τοῦ λαοῦ, ἐνῷ τὸ μαυροβουνίσιο κοινοβούλιο ἔκρινε ὅτι ἀποτελούσε «πράξη ὑποτέλειας ποὺ ἐξεμαιεύθη μὲ πιέσεις καὶ δόλια μέσα», κἄτι ποὺ εἶχε τονίσει καὶ ὁ ἀείμνηστος βασιλεὺς Νικόλαος. Ἐκτὸς ἀπὸ ἀποφάσεις συμβολικοῦ χαρακτῆρος, θὰ πρέπει οἱ μαυροβούνιοι νὰ γίνουν πιὸ ἁπτοί. Πῶς; Παλινόρθωσις τοῦ θρόνου, τώρα! Ἡ ὁποία παλινόρθωσις πάντως, δὲν ἔχει μείνει ἐντελῶς στὴν σφαῖρα ῥομαντικῶν μοναρχικῶν. Τὸ 2010, ἔγιναν τὰ πρῶτα βήματα πρὸς μιὰ συμφιλίωση ὅταν ἡ κυβέρνηση προσέφερε στὸν πρίγκιπα Νικόλαο, σύνταξη ἴση μὲ αὐτὴν τοῦ Προέδρου καὶ τὴν ἐπιστροφὴ τῆς κυρίας βασιλικῆς κατοικίας. Ὁ πρίγκηψ τὴν ἠρνήθη λόγῳ τῆς μὴ πλήρους ἀποκαταστάσεως τῶν κατασχεθέντων περιουσιακῶν στοιχείων. Τὸ ἑπόμενο ἔτος θεσπίστηκε μιὰ sui generis μερικὴ ἀποκατάσταση τῆς μοναρχίας. Ψηφίστηκε ὁ «νόμος γιὰ τὸ καθεστὼς τῶν ἀπογόνων τῆς δυναστείας Πέτροβιτς Νιέγκος», ἡ βασιλικὴ οἰκογένεια ἀποκαταστάθηκε καὶ ἡ κατάργηση τῆς Μοναρχίας κηρύχθηκε Παράνομη Πράξη. Ὁ Νικόλαος, ἀνεγνωρίσθη ὡς ἐπικεφαλὴς τῆς βασιλικῆς οἰκογενείας, ἀπέκτησε ἐπίσημο ῥόλο σὲ κοινωνικὰ καὶ πολιτιστικὰ θέματα: τὴν προώθηση τῆς ἑνότητος, τῆς παραδόσεώς καὶ τοῦ πολιτισμοῦ τῆς χώρας μέσῳ ἀνθρωπιστικῶν καὶ πολιτιστικῶν (μὴ πολιτικῶν) δραστηριοτήτων, μὲ κἄποιες δυνατότητες ὅπως τὸ νὰ παρέχῃ χάρη σὲ καταδικασθέντες, ὅπως δύναται καὶ ὁ Πρόεδρος. Εἴθε, συντόμως, νὰ ὁρισθῇ μιὰ μὲ ὅλους τοὺς τύπους ἐπαναφορὰ τῆς Μοναρχίας στὸ Μαυροβούνιο. Θὰ ἐπηρεάσει τὰ πράγματα καὶ στὴν Σερβία, ὅπου ὑφίσταται σημαντικὸ φιλομοναρχικὸ ῥεῦμα ἐνῷ καὶ ἡ Ἀλβανία ἴσως ἀφυπνισθῇ ἐκ νέου ὅπου τὸ 1997, μὲ δημοψήφισμα τὸ ὁποῖο εἶχε τὸ ἀντίθετο τοῦ ἀνακοινωθέντος ἀποτέλεσμα. Ὅλα τοῦτα ἐν ὄψει ἐνδεχομένως ἀλλαγῶν οἱ ὁποῖες ἴσως προκύψουν μὲ ἐπίκεντρο τὸ ΗΒ. Στὴν Ποντγκόριτσα, στὸ καρακέντρο της, ἐκεῖ ὅπου ἑνώνεται τὸ ντάουντάουν μὲ τὴν νέα καὶ τὴν παλαιὰ πόλι, ὑπάρχει ἕνας μεγαλοπρεπὴς ἀδριάντας τοῦ ἔφιππου Βασιλέως Νικολάου,. Εἶναι μιὰ ὑπέροχη περιοχή· τὸ πάρκο τοῦ Βασιλιᾶ (ὅπου τὸ μνημεῖο) ὁριζόμενο ἀπὸ τὴν λεωφόρο τοῦ ἐκ Τσέτινε Ἁγίου Πέτρου καὶ τὸν ποταμὸ Рибница. Ἡ ἐν λόγῳ λεωφόρος καταλήγει σὲ γέφυρα πάνω ἀπὸ τὸν Морача καὶ σὲ ὁδηγεῖ στὴν νέα πόλη. Ἀκριβῶς σὲ ἐκεῖνο τὸ Γ, ἐκεῖ ὅπου ἑνώνονται οἱ δύο ποταμοί, ὑπάρχει ἡ παλιὰ γέφυρα (Стари мост на Рибници) ὅπου τὸ τοπίον σὰν ἐκ Ζαγοροχωρίων.